هشدارهای جدید؛ درباره سویه لامبدا چه می‌دانیم؟

در روزهای گذشته اخبار متعددی پیرامون اینکه لامبدا از دلتا خطرناک تر است و یا اینکه به زودی سر و کله اش در ایران پیدا می شود شنیده ایم.

ویروس کرونای لامبدا از نظر برخی ویروس شناسان از دلتا خطرناک تر است و حتی قدرت بیشتری برای بی اثر کردن واکسن های مختلف دارد.

درباره لامبدا باید چیزهای زیادی بدانیم تا متوجه شویم چه خطری در حال بروز و ظهور است.

پرو؛ خاستگاه لامبدا

یک سال پیش بود که نخستین نمونه ویروس جهش یافته ای که بعدا لامبدا نام گرفت در کشور واقع در آمریکای جنوبی یعنی پرو یافت شد. پرو یکی از مراکز جهانی کرونا به شمار می رود. نرخ ابتلا و مرگ و میر در این کشور لاتین بسیار زیاد است. در کشورهایی با نرخ بالای ابتلا معمولا انتقال بسیار سریع است و ویروس از بدن به بدن دیگری می رود. همین باعث فراهم شدن بستری بزرگ برای ویروس جهت جهش می شود. لامبدا نیز چیزی است که از دل همین شرایط بیرون آمده است. از همان ابتدا مشخص شد که لامبدا عفونی تر و مسری تر است.بعد از آن سلسله گزارش های دیگری منتشر شد که نشان می داد این ویروس جهش یافته نه تنها آنتی بادی ناشی از بیماری قبلی کرونا را خنثی می کند که حتی ممکن است در برابر واکسن ها نیز مقاومت نشان بدهد.

نخستین موارد مقاومت ویروس لامبدا مقابل واکسن در همان کشور پرو رویت شد یعنی وقتی که واکسن «کرنووک» در برابر لامبدا کاملا بی اثر نشان داد. لامبدا در ابتدا C.37 نام داشت اما بعدا نامگذاری شد.

قدرت تخریب گر لامبدا

در حالی که دلتا در اروپا، آمریکای شمالی و بسیاری از نواحی آسیا تاخت و تاز می کند ویروس لامبدا نیز جوامع آمریکای جنوبی را تحت تاثیر قرارداده و دلیل اصلی بسیاری از مرگ و میرهای مرتبط با کروناست.

بر اساس گزارش های مختلف هم اکنون این ویروس جهش یافته، نوع غالب در کشورهای آرژانتین، شیلی و کلمبیاست. البته وارد آمریکا هم شده و موارد مربوط به آن در ایالت های مختلف ثبت شده است.

درک جهش های نوع لامبدا و چگونگی مطابقت آنها با ویژگی های ویروسی مانند انتقال ، حدت ، فرار ایمنی و پاتوژنز ممکن است به ما در آماده شدن برای گسترش نهایی کمک کند.

علائم لامبدا

هیچ شواهدی به صورت دقیق و علمی وجود ندارد که نشان بدهد لامبدا علائم جداگانه ای دارد. اما بر اساس گزارش های مختلف این ویروس در هنگام عفونی شدن در بدن این مراحل را از خود نشان می دهد:

*تب بالا. خوب می دانیم که تب ویژگی کروناست پس نمی توان گفت که تب مختص به ویروس لامبداست. اما یکی از ویژگی های تب لامبدایی این است که فرد بدون تب سنج هم می تواند تب بسیار بالای خود را حس کند.

*سرفه های مداوم. این یکی هم از دیگر علائم مرسوم برای دیگر انواع جهش ها و یا حتی گونه های قبلی کروناست. اما در موارد مربوط به لامبدا ممکن است سرفه ها تا بیش از یک ساعت بی وقفه ادامه داشته باشد. حتی موارد سرفه های دنباله دار تا 24 ساعت هم رسیده است.

*فقدان حس بویایی و چشایی. این علامت در دیگر ویروس ها هم مشاهده می شود.

از دلتا مسری تر است؟

لامبدا از دلتا مسری تر و عفونی تر توصیف می شود. بر اساس تحقیقات دانشمندان مشخص شده چون این ویروس حاوی جهش های زیادی در ژنوم خود است بنابراین نسبت به دلتا قدرت سرایت و چرخش بسیار بالاتری دارد. یکی از جهش های کشف شده در این ویروس T859N نام دارد و از عوامل پخش سریع آن است. دیگری L452Q نام دارد و به تسریع انتقال ویروس کمک می کند.

سرنوشت واکسن ها در برابر لامبدا

نظریه های مختلف وعلمی در رابطه با لامبدا و تاثیرش بر واکسن ها یکی پس از دیگری عنوان می شوند. اکثر نظریه ها بر بی اثر شدن واکسن ها مقابل این گونه جهش یافته تاکید می کنند. با این حال دانشمندان بر این عقیده اند که واکسن های mRNA در مقابل لامبدا تاثیر بیشتری دارند. در واقع این نوع واکسن ها حاوی مواد ژنتیکی هستند که به سلول های بدن دستور می دهد تا آنتی ویروس کرونا را تولید کنند و در نتیجه باعث واکنش ایمنی می شود.

باید چه کار کرد؟

لامبدا در چند ثانیه منتقل می شود. درست همانند دلتا. اما تفاوت اصلی با دلتا در این است که واکسن ها در مقابل دلتا بهتر ایمنی ایجاد می کنند تا مقابل لامبدا.

در مقابل لامبدا هیچ کاری نمی توان کرد جز رعایت موازین بهداشتی، جز زدن ماسک و فاصله اجتماعی. نرخ مرگ در پرو با لامبدا بسیار بالا رفته است و این نشان می دهد که لامبدا خطرناک تر از چیزی است که تصور می شود.