بیماری| بیماری جدید
موج آنفلوانزا در کشور| هشدار جدی به مردم
در شرایطی که تعداد مبتلایان روزانه کرونا در روزهای گذشته به کمتر از ۱۰۰ نفر و فوتی‌ها نیز تک‌رقمی و گاهی هم صفر شد، خبرهای رسیده از میزان شیوع آنفلوانزا، حکایت از ابتلای روزانه حدود ۳۰ هزار نفر به آنفلوانزا در کشور دارد. بر اساس گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، روزانه حدود ۳۰ هزار نفر بر اثر ابتلا به آنفلوانزا به کلینیک‌های سرپایی مراجعه می‌کنند.
از این تعداد یک هزار و ۲۰۰ تا یک هزار و ۴۰۰ نفر بستری می‌شوند، با بررسی‌های صورت گرفته و انجام نمونه‌گیری در بیش از ۲ هزار نفر، سهم تست‌های مثبت آنفلوانزا بالای ۵۰ درصد و سهم مثبت شدن تست کرونا کمتر از ۱۰ درصد است.
مابقی مبتلایان نیز درگیر سایر بیماری‌های تنفسی‌اند. روند همه‌گیری آنفلوانزا از هفته‌های اول مهر ماه همه را غافلگیر کرد، اما آنطور که رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت خبر می‌دهد؛ درصد مثبت شدن تست‌های پی‌سی‌آر آنفلوانزا از اول هفته گذشته تا روز پنجشنبه ۱۲ آبان نسبت به هفته قبل‌تر از آن کاهشی بوده است در همین حال روز ۱۴ آبان وزیر بهداشت بعد از حاشیه جلسه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی اعلام کرد که حدود یک هفته است که آنفلوانزا در کشور فروکش کرده است.
ادعای فروکش کردن بیماری آنفلوانزا در کشور در شرایطی صورت گرفته که روز ۱۱ آبان ماه شهنام عرشی، سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، اعلام کرده بود انتظار داریم همه ساله موج آنفلوانزا حدود سه تا چهار ماه طول بکشد.
در همین زمینه دکتر ابراهیم قادری رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره ماجرای فروکش کردن موج آنفلوانزا و اینکه چه شواهد اپیدمیولوژیکی برای این ادعای وزیر بهداشت وجود دارد، می‌گوید: «چند هفته‌ای است که فصل آنفلوانزا شروع شده و درگیر این بیماری ویروسی هستیم، اما در هفته گذشته تا پنجشنبه (۱۲ آبان) درصد مثبت شدن تست‌ها برای آنفلوانزا به نسبت هفته قبل در حد دو دهم درصد کم شده است یعنی در هفته‌ای که گذشت ۳۴، ۴ درصد تست‌های مربوط به آنفلوانزا مثبت می‌شد در هفته ماقبل آن ۳۴، ۶ درصد این تست‌ها مثبت بوده است؛ بنابراین درصد مثبت شدن تست‌های آنفلوانزا در طول دو هفته مقدار جزئی کم شده است. در واقع ما ممکن است پیک آنفلوانزا را رد کرده باشیم و احتمالاً طی هفته آینده کاهش موارد آنفلوانزا را خواهیم داشت.»
رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در ادامه از نزولی شدن پیک آنفلوانزا از هفته آینده خبر می‌دهد و در ادامه می‌افزاید: «در طول هفته‌های آینده پیک آنفلوانزا نزولی خواهد شد البته این ادعا بر اساس داده‌های ما است. اینکه بگوییم پیک‌ها به تناسب کشورهای دیگر چه تغییری می‌کند و آیا تقدم و تأخری در افزایش موارد ابتلا در کشور ما بعد از کشورهای اروپایی و امریکا ایجاد می‌شود باید بگویم که این‌گونه نیست، چون ما جزو کشورهای نیمکره شمالی هستیم که شیوع فصل آنفلوانزا در این کشورها مشابه است و همه در یک بازه زمانی شروع می‌شوند البته امسال در همه کشورها فصل آنفلوانزا به دلیل کاهش سطح ایمنی جامعه زودتر شروع شد بویژه کودکان که مواجهه قبلی با این ویروس را در چند سال اخیر نداشتند. همچنین پیش‌بینی شده بود که امسال با گسترش آنفلوانزا مشکل خواهیم داشت.»
میزان استفاده از ماسک به زیر ۲۰ درصد رسیده است
مسئولان وزارت بهداشت می‌گویند، آمار تجمیعی از مبتلایان آنفلوانزا به دلیل عدم تمام شماری در این بیماری ویروسی اعلام نمی‌شود. در این وضعیت از کلینیک‌های سرپایی و نیز درمانگاه‌های اطفال خبر می‌رسد که میزان مراجعات سرپایی کودکان افزایش چشمگیری یافته و اپیدمی این بار کودکان را در تله خودش گرفتار کرده است.
در همین حال خبرهای رسیده از معاونت بهداشت وزارت بهداشت بیانگر این واقعیت است که میزان استفاده از ماسک به زیر ۲۰ درصد رسیده است؛ رقمی که می‌توان از آن به عنوان پایین‌ترین میزان استفاده از ماسک در کشور از زمان شیوع بیماری کرونا یاد کرد. همینطور به دلیل آنکه استفاده از ماسک در مدارس هم بسیار کم شده، متخصصان عفونی نسبت به احتمال افزایش زیاد این بیماری در میان کودکان ابراز نگرانی می‌کنند.
البته متخصصان حوزه بهداشت تأکید دارند که امسال موارد ابتلا شدیدتر از سال‌های قبل نیست و از طرفی به گفته کادر درمان شاغل در بخش‌های عفونی، نمی‌توان بطور دقیق و بدون انجام تست پی‌سی‌آر اعلام کرد که چه تعداد از کودکان بستری در بخش‌های عفونی مبتلا به آنفلوانزا هستند، اما کودکان با نشانه‌های اسهال و استفراغ بیشتر از ۳ روز، تب و تشنج، درگیری ریه و... بستری می‌شوند.
در کنار این شیوع زودهنگام ویروس آنفلوانزا کاهش قابل ملاحظه استفاده از ماسک در کشور که طی پاندمی کووید ۱۹ عامل مهمی برای گسترش ویروس‌های تنفسی از جمله آنفلوانزا بود، امسال به یکی از عوامل اصلی شیوع گسترده این بیماری در کشور بدل شده است.
این درحالی است که همزمان با شیوع ویروس آنفلوانزا موارد درگیری دانش‌آموزان نیز روند تصاعدی را دنبال می‌کند. در این میان اگرچه وزارت بهداشت از اوایل شهریور اقدام به واردات واکسن آنفلوانزا و ساخت واکسن‌های داخلی کرده است، اما پرس‌وجوی ما از داروخانه‌داران نشان می‌دهد که مردم علاقه‌ای برای خرید و تزریق واکسن آنفلوانزا برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری ویروسی ندارند و همچنان اقبال عمومی برای تزریق واکسن آنفلوانزا طبق مشاهدات میدانی قابل توجه نیست.
رئیس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره احتمال افزایش شدید بیماری‌های تنفسی به دلیل همزمانی پیک بعدی ویروس کرونا و آنفلوانزا نیز عنوان می‌کند: در خصوص کووید ۱۹ سویه‌های جدید شناسایی شده در دنیا چند تا سویه است برخی کشورهای درگیر با این سویه‌ها را که رصد می‌کنیم، ولی در کشور ما از این سویه‌ها دیده نشده است و نمی‌دانیم اگر این سویه وارد کشور ما شود همان میزان بیماری در کشور ما ایجاد خواهد شد یا خیر، چون کشورها تفاوت زیادی از نظر خط ایمنی، وضعیت واکسیناسیون و ابتلاهای قبلی باهم دارند و همه این‌ها درصد ایمنی جامعه را می‌سازند و، چون این تفاوت‌ها وجود دارد خیلی سخت است که بگوییم رفتار این سویه‌های جدید ویروس کرونا در کشور ما چگونه خواهد بود، اما پیش‌فرض ما این است اگر این سویه‌ها وارد کشور شوند پیک شدیدی ایجاد نخواهند کرد. چون در کشورهای درگیر هم به معضل تبدیل نشده است، ولی به این معنی نیست که بی‌خیال شویم و سناریوهای بعدی را پیگیری نکنیم باید آمادگی داشته باشیم.
به گفته دکتر قادری، راهکارهای مراقبت فردی برای مبارزه با عفونت حاد ویروسی تنفسی یکسان است. ما همان بحث استفاده ازماسک، تهویه فضای بسته و شستن دست با آب و صابون و رعایت فاصله فیزیکی را برای پیشگیری از ابتلا به آنفلوانزا توصیه می‌کنیم. البته تأکیدمان بر این است که، چون سرایت‌پذیری آنفلوانزا نسبت به کرونا کمتر است تأثیرگذاری روش‌های پیشگیری نسبت به ویروس آنفلوانزا بهتر از کرونا جواب می‌دهد؛ لذا استفاده از ماسک و شستن دست بویژه در جمعیت دانش‌آموزی بهترین راه برای پیشگیری از این بیماری تنفسی است.
او درباره گایدلاین‌های پیشگیری از آنفلوانزا در مدارس نیز می‌گوید: گایدلاین‌ها بر اساس شرایط بیماری آنفلوانزا و کرونا مقداری اصلاح شده و در اختیار آموزش و پرورش قرار داده شده است البته پروتکل‌ها همان پروتکل کووید ۱۹ است، ولی مقداری سختگیری‌ها کمتر شده است. مثلاً قبلاً اگر واکسیناسیون کسی کامل نبود برای حضور در مدرسه باید تست پی‌سی‌آر انجام می‌داد. این محدودیت‌ها را برداشته‌اند و کلیات همان توصیه‌های قبلی است.
او در ادامه به افراد با عوامل خطر بالا و نیز افراد مسن توصیه می‌کند که به محض شروع علائم بیماری از جمله سرفه، تب و لرز و تنگی نفس به پزشک مراجعه کنند چرا که در برخی موارد آنفلوانزا درمان ضد ویروسی اختصاصی دارد، ولی این نوع درمان برای همه نیاز نیست. از طرفی داروهای ضد ویروسی آنفلوانزا در سیستم بهداشت کشور برای گروه‌های پر خطر رایگان تجویز می‌شود.
