برجام | دور نهایی برجام کی آغاز می شود؟

اردشیر پشنگ پژوهشگر مسائل منطقه در توییتی نوشت: جوزپ بورل هفته گذشته اعلام کرد: پاسخ ایران به پیشنهاد اروپا معقول بود.به گزارش تجارت‌نیوز، وزارت امورخارجه قطر شنبه شب اعلام کرد که دوحه به توافق میان ایران و آمریکا امیدوار است.

به نقل از ایرنا، شبکه الجزیره به نقل از وزارت امورخارجه قطر اعلام کرد که معاون این وزارت خانه در دیدار با علی باقری کنی همتای ایرانی‌اش همچنین بر اهمیت پیشرفت به سوی احیای برجام تاکید کرده است.این سخنان در دیدار «محمد بن عبدالعزیز بن صالح الخلیفی» معاون وزیر امور خارجه قطر در امور منطقه‌ای با «علی باقری کنی» معاون وزیر امور خارجه ایران در امور سیاسی در تهران گفته شده است.

محمد بن عبدالرحمن در تماس تلفنی با همتای ایرانی خود ابراز امیدواری کرد که تهران و واشنگتن بتوانند بر سر احیای توافق هسته‌ای (برجام) با هم به توافق برسند.وی اضافه کرد: کشور قطر مشتاقانه منتظر دستیابی به یک توافق هسته ای عادلانه است که نگرانی های همه طرف ها را در نظر بگیرد. وزیر خارجه قطر اظهار کرد: دستیابی به توافق هسته ای عادلانه به نفع امنیت و ثبات منطقه است.

عربستان مخالف چراغ خاموش برجام

سعودی‌ها دست‌کم در ظاهر و به طور علنی با توافق هسته‌ای ایران و غرب مخالفت نمی‌کنند. تحلیلگران بر این باورند که اولویت اول سعودی‌ها به نتیجه نرسیدن مذاکرات احیای برجام است.

فردای اقتصاد نوشت، به عبارت دیگر آنها با وجود آنکه به دلایل امنیتی و اقتصادی علاقه‌ای به تصاعد بحران در منطقه ندارند اما در عین حال کاهش تنش میان تهران و غرب چندان آنان را خوشحال نخواهد کرد. ترجیح سعودی‌ها این است که از سویی تهران، تحت فشار تحریم‌ها باشد و از سوی دیگر نه جنگی در منطقه رخ دهد و نه ایران بتواند به شریکی عادی برای غرب تبدیل شود.

به بیان دیگر سعودی‌ها هرگونه تنش و بحران در منطقه را برای ثبات و توسعه اقتصادی خود مضر می‌دانند و از آن اجتناب می‌کنند و همزمان علاقه‌ندارند تا با حل‌وفصل پرونده پرونده هسته‌ای ایران، تهران بتواند به شریکی عادی برای غرب تبدیل شود و انحصار آنان را از بین ببرد.

با این حال اکنون و با گذشت چهار سال از خروج آمریکایی‌ها از برجام – که به تحریک سعودی‌ها و اسراییلی‌ها- صورت گرفت و همینطور شکست سیاست «فشار حداکثری» ترامپ به نظر می‌رسد ریاض از پیگیری اولویت اول خود ناامید شده شده و به این جمع‌بندی رسیده‌است که توافق احیای برجام به زودی حاصل خواهد شد.

به این ترتیب تلاش می‌کند تا خود را با شرایط وفق داده و بدون علنی کردن مخالفت خود با این توافق، هزینه‌های دیپلماتیک و امنیتی خود را برای خود ایجاد نکند و به طور غیرعلنی و چراغ خاموش در مسیر احیای برجام سنگ‌اندازی کند.

ضمن آنکه شرایط نظام بین‌الملل، منطقه و همینطور صحنه سیاست‌داخلی عربستان نیز تغییر و آنان را در پیگیری یک سیاست علنی در مخالفت با احیای توافق هسته‌ای محتاط‌تر کرده‌است.محور اولویت دوم عربستان، علنی نکردن مخالفت با مذاکرات احیای برجام است. بی‌تردید آنان امیدوارند که این مذاکرات به نتیجه نرسد و به صورت چراغ خاموش در مسیر حصول توافق سنگ‌اندازی می‌کنند.

آخرین نمونه از این دست‌اقدامات، سخنان اخیر شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان؛ وزیر انرژی عربستان است که گفت کشورش می‌تواند رهبری کشورهای «اوپک پلاس» را برای کاهش تولید نفت برعهده بگیرد.سخنی که معنای غیرمستقیم آن خنثی‌سازی اثرات عرضه نفت ایران در صورت احیای برجام و محروم کردن اروپا و آمریکا از تاثیرات مثبت توافق هسته‌ای بر روی قیمت‌های نفت‌وگاز در غرب است.

 دور نهایی مذاکرات تا ۲هفته آینده

اردشیر پشنگ پژوهشگر مسائل منطقه در توییتی نوشت: جوزپ بورل هفته گذشته اعلام کرد: پاسخ ایران به پیشنهاد اروپا معقول بود.

بورل روز پنج‌شنبه هم اعلام کرد پاسخ آمریکا به ایران معقول بود. نتیجه: اختلافات به حداقل ممکن رسیده و آنچه باقیمانده لاینحل وپیچیده نیستند پس باید منتظر دور نهایی مذاکرات طی ۱تا ۲هفته آینده و سپس اعلام رسمی احیای برجام باشیم.

آمریکا، مانع اصلی احیای برجام

یک اندیشکده نزدیک به حزب دموکرات‌ در آمریکا در تحلیلی نوشت که مانع بازگشت به توافق هسته‌ای، ایران نیست؛ بلکه کنگره ایالات متحده آمریکاست.«مرکز امنیت جدید آمریکا» (CNAS) اندیشکده مستقر در واشنگتن که نزدیک به جریان دموکرات است در گزارشی نوشته است بزرگترین مانع برای بازگشت آمریکا به توافق برجام، ایران نیست بلکه کنگره این کشور است.

به نقل از تسنیم، در گزارش این اندیشکده آمریکایی آمده است: «رئیس‌جمهور بایدن از زمان در اختیار گرفتن قدرت در تلاش است مذاکراتی را برای بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که ترامپ سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد انجام دهد.» CNAS در ادامه تصریح کرده است: «مبهم بودن فرایند [مذاکرات] و عدم قطعیت درباره اینکه تهران در نهایت چه می‌خواهد و با چه‌چیزی می‌تواند موافقت کند باعث ایجاد تردیدهایی شده است درباره اینکه آیا توافق در دسترس است یا خیر.»