سکوت وین شکست
پس از سکوت دوهفتهای رسانهای در باب دور چهارم مذاکرات وین، روز گذشته عباس عراقچی، رییس تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان در وین این سکوت را شکست و گفت که «پیشرفتهای خوبی در برگزاری دور چهارم مذاکرات وین انجام شده است و چند موضوع کلیدی باقی مانده که نیاز به بررسی بیشتر و تصمیمگیری در پایتختها دارد.» سخنانی که باز هم امید را به دولت و نتیجه مذاکرات برگرداند و باعث شد حسن روحانی، برای چندمینبار به مردم بگوید که تحریمها رو به اتمام است. هر چند این بار صراحتا به مخالفان اشاره کرد و گفت که گروهی از برداشته شدن تحریمها عزامیگیرند.
نشست حضوری کمیسیون مشترک برجام روز گذشته ساعت ۱۶ به وقت وین (۱۸:۳۰ به وقت تهران) در سطح معاونان و مدیران سیاسی کشورهای ایران و گروه ۱+۴ (چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس) در گرندهتل وین برگزار شد. اتحادیه اروپا در آستانه برگزاری دور دیگری از این نشستها در وین، پایتخت اتریش بیانیهای منتشر کرد و در آن به ارائه جزئیاتی درباره جلسه عصر چهارشنبه پرداخت. در این بیانیه آمده بود که شرکتکنندگان درخصوص بازگشت احتمالی آمریکا به برجام و بررسی چگونگی تضمین اجرای کامل و مؤثر این توافق رایزنی میکنند.
گفتنی است، سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان ریاست هیات ایرانی و انریکه مورا، معاون رییس سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا ریاست گروه کشورهای ۱+۴ را بر عهده داشتند. به گفته معاون وزیر امور خارجه کشورمان بعد از این نشست مهم دور چهارم مذاکرات، هیاتها برای انجام مشورتهای بیشتر به پایتختهای سیاسی خود بازمیگردند. عراقچی این دور مذاکرات را حاوی پیشرفتهای خوبی دانست اما تاکید کرد که چند موضوع «کلیدی» باقی مانده است که نیاز به بررسی بیشتر و تصمیمگیری در پایتختها دارد. او ابراز امیدواری کرد که طی چند روز آینده این موضوع انجام شود و در دور بعدی که برای مذاکرات به وین خواهند رفت، درباره آن موارد به جمع بندی برسند.
البته پس از آن، خبر دیدار مجازی تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل و کریس مورفی، سناتور آمریکایی هم از زبان یک دیپلمات ایرانی درباره مذاکرات وین رسانهای شد. شاهرخ ناظمی، رایزن مطبوعاتی نمایندگی ایران در سازمان ملل درباره دیدار مجازی بعد از ظهر سهشنبه تخت روانچی با سناتور کریس مورفی گفت: «آقای تختروانچی با اشاره به مذاکرات جاری در وین، بر لزوم لغو عملی همه تحریمهای آمریکا که تحت عناوین مختلف وضع شده، تاکید و از آن به عنوان کلید حل موضوع یاد کرد.»
به نظر میرسد برخلاف سکوت خبری دوهفتهای دور چهارم مذاکرات وین، آنچه امروزه در حال تحقق است، روند مثبتی است که عراقچی به آن اشاره کرد. پس از سخنان امیدوارکننده عراقچی، باز هم نطق رییسجمهوری باز شد و روز گذشته در جلسه هیات دولت مخالفان رفع تحریمها را مورد مواخذه قرار داد و گفت که نمیشود عدهای بگویند ما به فکر مردم هستیم، اما وقتی میخواهد تحریم برداشته شود، ناراحت باشند و روضهخوانی کنند.
ریابکوف: روسیه موافق همگامسازی بازگشت ایران و آمریکا به برجام است
اگر چه رییسجمهوری و مقامات ایرانی مساله رفع تحریمها و بازگشت آمریکا به برجام را با نگاهی خوشبینانه حل شده تلقی میکنند و رییس تیم مذاکرهکننده ایرانی هم روند را خوب و امیدوارکننده دانسته است، اما این خوشبینی در سخنان طرفهای آمریکایی دیده و شنیده نشده است. همچنین طرفهای روسی هم در این باره همچنان به مقامات ایرانی و آمریکایی توصیه همگامسازی برای بازگشت به برجام را دادهاند.
خبرگزاری تاس، گزارش داده است که سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران درباره مذاکرات احیای توافق هستهای گفته است: «ما موافق همگامسازی این اقدامها هستیم؛ اگرچه درک میکنیم که ایران باور دارد آمریکا باید فورا تمامی تحریمها را لغو کند.»همچنین پایگاه خبری اردو پوینت به نقل از معاون وزیر خارجه روسیه نوشت: «وضعیت مذاکرات وین در حال حاضر کاملا پرتحرک و متغیر است. از طرف دیگر، هنوز کاملا معلوم نیست که چه وقت و چطور نهایی کردن پیشنویسها امکان پذیر خواهد شد. در حال حاضر طیفی از نقاط عطف مهم و جدی وجود دارند که باید بدون آسیب و ایجاد تجربههای ناموفق در مذاکرات از آنها عبور کنیم.» اردوپوینت همچنین نوشته است: «دیدار وزرای خارجه روسیه و آمریکا حتما باعث خواهد شد این موضوعات به طور اساسی پیگیری شود.»گفتنی است، دولت آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای خارج شد و تحریمهای متعددی را افزون بر بازگردانی تحریمهای پیشین علیه ایران اعمال کرد. البته پس از برگزاری سه دور از مذاکرات وین، حالا گفته میشود دور چهارم گفتوگوها، دور پایانی مذاکرات است. اما باید دید که تا چه حد موضوعات کلیدی که عراقچی گفته باید درباره آنها در پایتخت کشورها تصمیمگیری شود، از نظر طرفین مذاکره قابل حل و پذیرش است که بتواند این دور را به نتیجه بنشاند؟