اخذ مالیات از خانه‌های خالی؛ اجاره و بهای مسکن کاهش یافت؟

از ۱۹ فروردین تمامی مالکان خانه مکلف شدند، اطلاعات مربوط به املاک خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت کنند که وضعیت سکونت آن‌ها از نظر خالی یا دارای سکنه بودن برای اعمال مالیات مشخص شود. طبق ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم واحد‌های مسکونی واقع در شهر‌های با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان به‌عنوان «واحد خالی» شناسایی شوند، از سال دوم به بعد مشمول مالیات معادل مالیات بر اجاره می‌شوند.

به گزارش فرارو، وزارت راه و شهرسازی برای شناسایی واحد‌های خالی سامانه املاک و اسکان که اطلاعات واحد‌های مسکونی کشور در آن درج می‌شود را از بهمن ماه ۱۳۹۸ رونمایی و مردادماه ۱۳۹۹ اجرایی کرد و به این سامانه وظیفه دیگری هم علاوه بر شناسایی خانه‌های خالی محول شد که شناسایی محل سکونت خانوار است و طبق قانون هر خانواری می‌تواند یک اقامتگاه دائمی در شهر محل سکونت و یک اقامتگاه فرعی در شهری غیر از محل سکونت داشته باشد که این موارد مشمول مالیات نمی‌شوند، اما مازاد بر آن اگر هر واحدی داشته باشد مشمول مالیات می‌شود.

این در حالیست که اسلامی وزیر راه و شهرسازی در واکنش به خبری مبنی بر انعقاد قرارداد‌های صوری برخی مالکان با بنگاه‌های املاک برای فرار از پرداخت مالیات بر خانه‌های خالی تصریح کرد: براین اساس زمانی که یک معامله مسکن دارای کد رهگیری نباشد، فاقد اعتبار است و وزارت راه و شهرسازی ابزار‌های شناسایی متخلفان را در اختیار دارد.

وی افزود: ما توانسته‌ایم با همین سیستم کنترلی یک میلیون و سیصد هزار واحد مسکن خالی را شناسایی و به سازمان امور مالیاتی برای اجرای قانون معرفی کنیم.

اسلامی تصریح کرد: اطلاعات وزارت راه و شهرسازی درباره میزان خانه‌های خالی کافی است و اشراف کامل اطلاعاتی نسبت به این موضوع دارد و می‌توانیم براساس آن تصمیم‌گیری‌های لازم را انجام دهیم.

اخذ مالیات از خانه‌های خالی؛ آیا اجاره و بهای مسکن کاهش خواهد یافت؟سرانجام اخذ مالیات از خانه‌های خالی

احمدرضا سرحدی کارشناس بازار مسکن در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه بیش از ۱۵ سال است که موضوع اخذ مالیات از خانه‌های خالی مطرح شده، اما در عمل این کار تنها در حد حرف باقی مانده است، اظهار داشت: این موضوع اگر واقعاً به مرحله اجرا برسد، می‌تواند بسیار بر روی بازار مسکن تأثیرگذار باشد، اما سخنان مسئولان دولتی در این باره به هیچ عنوان قابل قبول نیست، به طور مثال دولت و شهرداری‌ها به تمامی اطلاعات مالکین و کسانی که ملک به نام آن‌ها است، دسترسی دارند، اما معلوم نیست بر چه اساسی می‌گویند که مردم باید دوباره در سامانه وزارت راه و شهرسازی اطلاعات خود را وارد کنند.

وی افزود: این کار به نظر بنده هیچ نتیجه‌ای را به دنبال نخواهد داشت، زیرا که تجربه بار‌ها ثابت کرده مردم برای اعلام اموال و دارایی‌های خود داوطلب نخواهند بود و آن‌ها را اعلام نمی‌کند، یا دولت باید سراغ آن‌ها بیاید یا اینکه با استفاده از بانک‌های اطلاعاتی که در اختیار است، اطلاعات آنان را دسته بندی کند، در حال حاضر نیز این اطلاعات وجود دارد، هم در اختیار دولت است و هم در اختیار شهرداری‌ها بنابراین اگر واقعاً عزمی برای اخذ مالیات از خانه‌های‌خالی وجود دارد، می‌توان با استفاده از اطلاعاتی که در دسترس است این کار را انجام داد.

سرحدی با تاکید بر اینکه باید اراده جدی برای اجرای چنین طرح‌هایی وجود داشته باشد، گفت: در تمام دنیا مسکن به عنوان بازاری محسوب می‌شود که دولت در آن دخالت کرده و آن را مدیریت می‌کند، اما در ایران شاهد هستیم که افرادی ملک‌های زیادی دارند و این خانه‌ها به عنوان سرمایه ملی در اختیار این افراد است، آن‌ها به دلیل اینکه می‌خواهند سود‌های بسیار زیادی ببرند، خانه‌ها را خالی نگه می‌دارند، مشکلی نیز وجود ندارد اگر آن‌ها می‌خواهند چنین اقدامی را انجام دهند باید مالیات و هزینه آن را نیز بپردازند، اما در کمال تعجب مشاهده می‌کنیم که طی این سال‌ها بسیاری از افرادی که با سرمایه‌گذاری در بازار مسکن پرداختند، املاک بسیاری دارند که خالی هستند، اما در این باره کسی کاری به آن‌ها ندارند و ریالی نیز بابت این کار خود مالیات نمی‌پردازند.

این کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه بر اساس آمار‌های رسمی بین ۲ تا ۳.۵ میلیون واحد خالی در کشور وجود دارد، یادآور شد: قدر مسلم اگر حتی نیمی از این خانه‌ها به بازار عرضه شوند، بازار مسکن می‌تواند با کاهش قیمت روبرو شود، در این باره دو نکته مهم وجود دارد، اول این که به دلیل افزایش قیمت بیش از حد مسکن طی این سال‌ها اگر واحد‌های خالی نیز عرضه شوند، به نظر نمی‌رسد اخذ مالیات از خانه‌های خالی بتواند بر روی قیمت خرید و فروش تاثیر بگذارد، زیرا که در حال حاضر قدرت مصرف کننده واقعی کاهش یافته و بسیاری از افرادی که خانه ندارند، در همین ابتدا به دلیل افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها قدرت خرید ندارند، بنابراین این موضوع نمی‌تواند بر روی قیمت خرید فروش خانه تاثیر گذار باشد.

سرحدی اضافه کرد: اما در بحث اجاره این موضوع از اهمیت بسزایی برخوردار است، زیرا اگر واحد‌های خالی با اهرم مالیاتی به بازار عرضه شوند، به دلیل اینکه تعداد مستاجران بسیار زیاد است و آن‌ها نیاز به مسکن دارند، قدر مسلم این موضوع عرضه را زیاد کرده و قیمت‌ها نیز با کاهش بسیار زیادی روبرو خواهد شد بنابراین اصل قضیه این است که از طریق اخذ مالیات از خانه‌های خالی می‌توان بازار اجاره را که این سال‌ها با افزایش بسیار افسار گسیخته روبرو بوده، کنترل کرد.

وی خاطرنشان کرد: همانطور که عرض کردم به شرطی این اقدام موثر خواهد بود که درست اجرا شود، اما متاسفانه بنده با توجه به رویکردی که وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی این کار در کنار سازمان امور مالیاتی در پیش گرفته‌اند، به نظر نمی‌رسد که این طرح حداقل در کوتاه مدت سرانجام خاصی داشته باشد، زیرا که مسیر اجرای این طرح به درستی دنبال نمی‌شود و بنابراین نمی‌توان توقع داشت که این طرح آن طور که در مورد آن حرف زده می‌شود، حداقل در زمان حال به موفقیت دست پیدا کند، اما اگر در مسیر صحیح اجرا شود، تاثیراتی را که اشاره شد می‌تواند بر روی بازار مسکن داشته باش