یلدا | شب یلدا | آهنگ شب یلدا
آداب شب یلدا را بدانید | دانلود آهنگ شب یلدا
یکی از سنت های زیبا و دیرینه ایرانیان شب یلدا است.
آداب و رسوم شب یلدا را در این مطلب آورده ایم.یکی از سنت های زیبا و دیرینه ایرانیان شب یلدا است. شب یلدا را شب چله هم می خوانند. در شب یلدا حافظ خوانی انجام می شود. با نزدیک شدن به شب یلدا در این مطلب سعی کرده ایم آداب و رسوم شب یلدا را در استان های مختلف کشورمان بررسی کنیم. کم کم باید با پاییز خداحافظی کرد و نوبت به فصل جذاب زمستان رسیده است.
تاریخ شب یلدا
تاریخ شب یلدا و قدمت آن به حدود هفت هزار سال (یا بیشتر) بازمیگردد و تا به امروز یکی از باستانیترین رویدادهای ایران است.
در زمان قدیم که مردم ایران کشاورزی میکردند همواره به دنبال رصد حرکات ستارگان و خورشیده بودهاند. مردم درک کرده بودند که وجود نور خورشید به نفع و سود کارهایشان از جمله کاشت و رشد محصولات بوده است و با رسیدن فصل پاییز که طی این اتفاق روزها کوتاهتر و شبها بلندتر میشود، به خاطر کمبود نور خورشید محصولات به خوبی رشد نمیکرد و با رسیدن آخرین روز پاییز (۳۰ آذر) به خاطر پایان شبهای طولانی جشنی برپا و تلاش میکردند تا به نحوی شکرگذاری خود را برای نور بیشتر به جا بگذارند.
در زمان قدیم به شب یلدا، شب زایش خورشید میگفتند چرا که معتقد بودند که در این روز خورشید دوباره از نو و قدرتمندتر از همیشه متولد میشود و تابش نور قویتری را بر مردم به ارمغان میآورد. تا به امروز به خاطر ذات شادیبخش این روز، نامهای متفاوتی برای آن در نظر گرفته است، به عنوان مثال یکی از معروفترین آنها «خرمروز» است که در دوران کهن اوستایی این نام برای این روز در نظر گرفته شده بود.
برای جشن گرفتن مردم کهن سعی میکردند از خوراک و طعام بر سر سفرههای خود قرار دهند و به مرور زمان که این جشن همهگیرتر شد، مردم سعی کردند که با برگزار کردن جشنهای همگانی شکرگذاری خود را برای طلوع دوباره آفتاپ پرقدرت بر فراز آسمان بیان کنند.
یکی دیگر از کارهایی که مردم انجام میدادند، این بود که از ابتدای غروب به جشن و پایکوبی میپرداختند و حین بامداد تا طلوع منتظر آفتاب مینشستند و وقتی خورشید طلوع میکرد به یکدیگر تبریک میگفتند و به سمت خانههایشان میرفتند و آن روز را کاملا استراحت میکردند.
یکی از دلایلی که به شب یلدا، شب چله نیز میگویند این است که چله در واژههای باستانی به معنای زمستان است و با شروع زمستان، دوره چله بزرگ آغاز میشود که به آن چله بزرگ میگویند. این دوره بلند از یک دی تا ۱۰ بهمن ماه ادامه دارد و چله کوچک نیز از ۱۰ تا ۳۰ بهمن ادامه دارد و این ایام را چله کوچک مینامند.
یکی دیگر از روایتهایی که راجع به شب یلدا وجود دارد این است که حضرت مسیح نیز در روز انقلاب زمستان متولد شده است و اگر دقت کرده باشید عید کریسمس و عید یلدا، هر دو در امتداد یکدیگر برگزار میشوند و مسیحیهای ایران علاوه بر جشن شب یلدا، جشن کریسمس خود را نیز برگزار میکنند.
تا به امروز هیچ منبع دقیق و موثقی وجود ندارد که شب یلدا از چه تاریخ باستانی شروع شده است اما با توجه به کشفیات تاریخی که از ظروف زمان قدیم و جشنهای یلدا پیدا شده، مشخص است که تاریخ آن حداقل به هفتهزار سال پیش باز میگردد.
آداب و رسوم شب یلدا
چیزی که شب یلدا را نسبت به خیلی دیگر از اعیاد باستانی متمایز میکند، آداب و رسوم آن است که بسیار دوستداشتنی است و البته در نقاط مختلف جهان، به طرزهای مختلفی آن را گرامی میدارند. در ادامه به جذابترین اداب و رسوم شب یلدا و در نقاط مختلف جهان اشاره خواهیم کرد.
میوههای شب یلدا
یکی از معروفترین اقداماتی که در شب یلدا باید انجام داد، تهیه و مزین کردن میوههای مخصوص این شب است که اگر در دو روز آخر ماه آذر گشتی در شهر بزنید متوجه پر بودن شهر از این میوهها میشود. دو میوه انار و هندوانه بیشترین شهرت را در بین میوههای یلدایی دارند اما دیگر میوهها مانند خربزه، پرتقال، نارنگی و خیار نیز معمولا در سفرهها وجود دارند اما قطعا دو میوه انار و هندوانه پای ثابت تمامی سفرهها هستند.
دلیل تاکید زیاد این عید بر میوه انار، به خاطر این است که در زمانهای دور و قدیم همیشه انار را میوه مقدسی میدانستند و سعی میکردند که در تمامی اعیاد از انارهای قرمز بر سر سفرهها قرار دهند.
در یک سری از شهرها از لبو و شلغم نیز به عنوان میوههای سرسفره استفاده میشوند که دانستن آن خالی از لطف نیست!