سهام عدالت چرا آزاد نشد؟

از دولت نهم طرحی تحت عنوان سهام عدالت اجرایی شد که بنا داشت اقشار کم درآمد جامعه را در سهام داری شرکت‌های دولتی شریک کند و سهام شرکت‌هایی را به دهک های پایین تر جامعه واگذار کند که به نوعی سرمایه گذاری برای این اقشار به حساب بیاید. به گزارش تجارت‌نیوز، آزادسازی سهام عدالت از اردیبهشت سال ۹۹ تاکنون متوقف است و دارندگان این سهام از حق فروش و دریافت وجه نقد حاصل از فروش سهام عدالت خود محروم هستند.

به نقل از تسنیم، از دولت نهم طرحی تحت عنوان سهام عدالت اجرایی شد که بنا داشت اقشار کم درآمد جامعه را در سهام داری شرکت های دولتی شریک کند و سهام شرکت هایی را به دهک‌های پایین تر جامعه واگذار کند که به نوعی سرمایه گذاری برای این اقشار به حساب بیاید. این طرح شامل سهام حدود ۵۰ شرکت دولتی مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی، که خصوصی‌سازی برخی فعالیت‌های اقتصادی را مجاز می‌داند، می‌شود.

افرادی که سهام عدالت به آن‌ها تعلق گرفته جزو سهامداران شرکت‌های بورسی و فرابورس در نظر گرفته می‌شوند. هرچند لازم به ذکر است که فقط ۷۰ درصد این شرکت‌ها در بورس حضور دارند و سهامشان قابل معامله در بورس است.

در پاسخ به این سوال که سهام عدالت به چه کسانی تعلق می‌گیرد باید گفت که تاکنون تقریبا بیش از ۴۹ میلیون نفر در سامانه سهام عدالت بعنوان مشمولان سهام عدالت شناخته شده‌اند که در ۱۸ مرحله شناسایی شده‌اند. همانطور که پیش‌تر به آن اشاره شد مشمولان سهام عدالت اغلب افراد کم درآمد جامعه هستند که در گروه‌های زیر دسته‌بندی می‌شوند:

مددجویان کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی که در رده اول افرادی قرار می‌گیرند که مشمول سهام عدالت هستند. این گروه سهام بیشتری نسبت به سایر گروه‌ها دریافت کرده و بعنوان گروه‌های تخفیف‌دار شناخته شده هستند.

روستاییان و عشایر، زنان سرپرست خانوار ، گروه‌های کم جمعیت مانند خبرنگاران و خادمان مسجد، کارگران فصلی ساختمانیو کارمندان و بازنشستگان دولتی.

مدیریت سهام عدالت شامل دو روش مستقیم و غیر مستقیم می‌شود که به ترتیب به شرح زیر می‌باشد:

۱-در روش مستقیم آزاد سازی سهام عدالت و سهامداری، مالکیت و مدیریت سهام عدالت بدون هیچ گونه واسطه به خود فرد سهام دار منتقل می‌شود.

یعنی در این روش مستقیم مسئولیت مدیریت، حفظ و نگهداری از سهام بر عهده ی خود سهام دار است.

در این روش مانند هر شخص عادی دیگری که در بورس فعالیت می‌کند باید در سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) احراز هویت و ثبت نام کنید و شخصا به فروش سهام خود بپردازید.

۲-در صورت انتخاب روش غیر مستقیم برای آزاد سازی سهام عدالت مالکیت و مدیریت این سهام به شرکت های سرمایه گذاری استانی واگذار خواهد شد.

در این روش شرکت های سرمایه گذاری هر استان مسئولیت مدیریت سهام شما را دارند و شما فقط سود ماهیانه از سهامی که تحت مدیریت آن ها قرار دارد رادریافت می کنید.

در این صورت فرد نمی‌تواند شخصاً سهم های موجود در بسته سهام عدالت را به فروش برساند.

لازم به ذکر است ارزش سهام عدالتی که به حدود ۵۰ میلیون ایرانی واگذاری شده است حدود ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان است که تقریبا ۵۰۰ هزار میلیارد تومان به روش مستقیم و ۵۰۰ هزار میلیارد تومان آن به روش غیر مستقیم توسط افراد تحت مدیریت قرار گرفته است. همچنین بسته به میزان جمعیتی که هر استان دارد ارزش پرتفویی که در اختیار آن ها است از ۱۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان است.

در هر دو روش مستقیم و غیر مستقیم ابهاماتی وجود دارد که هنوز رفع نشده است. چه افرادی که روش مستقیم و چه افرادی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده اند با چالش‌های مختلفی روبرو هستند.افرادی که روش مستقیم را انتخاب کرده بودند، فقط یکبار آن هم در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ می‌توانستند سهام خود را بفروشند و پس از آن تا کنون اجازه ی فروش سهام داده نشده است.

اما وضعیت برای کسانی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده اند کمی پیچیده تر هم شده است.چرا که این افراد که مدیریت سهام عدالت آن‌ها در اختیار شرکت‌های استانی است در بسیاری از نمادهای این شرکت‌ها، با توقف نماد روبرو هستند و عملا مشخص نیست، سهام افراد در چه وضعیتی است و صرفا این افراد باید به سودی که برای آن‌ها ریخته می‌شود راضی باشند و اختیار هیچ دخل و تصرفی را در وضعیت سهام خود ندارند.

ابهام قضیه وقتی جدی می‌شود که در ساز و کار این شرکت‌های استانی ورود کنیم، سوالاتی از قبیل اینکه هیئت مدیره ی این شرکت‌ها به چه صورت تعیین می‌شوند؟ حقوق اعضای هیئت مدیره شرکت‌های استانی از کدام محل واریز می‌شود؟ آیا حقوق این افراد از مانده ی سود سهام عدالت افرادی که سهام خود را دریافت نکرده اند پرداخت می‌شود؟ اساسا وضعیت نمادهای سهام شرکت های استانی به چه صورت است؟