شب قدر در بیان آیت‌الله بهجت؛ چگونه دعا در شب قدر مستجاب می‌شود؟
بسیاری از بزرگان شب‌های ماه رمضان را بیدار می‌ماندند و نمی‌خوابیدند، هرچند نزد ما تقریباً واضح است که شب بیست و سوم ماه رمضان، شب قدر است.
یکی از نعمت‌های بزرگی خدای متعال به ما انسان‌ها در طول زندگی‌مان عنایت فرموده، فرصت استفاده و بهره بردن از شب قدر در ماه رمضان است؛ شبی که مقدرات در طول یک سال از سوی خداوند متعال تعیین شده و اعمال و مقدرات ما به دست مبارک حضرت صاحب‌الزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف می‌رسد. تمام توفیقات، بلاها، رویدادهای مهم، مرگ، زندگی، بیماری و هر آنچه در طول یک سال قرار است در زندگی خود شاهد باشیم و با آن مواجه شویم، در این شب مهم تعیین می‌شود. از این جهت خوب است که اهمیت شب قدر را در کلام بزرگان جست‌وجو کنیم تا با اهمیت آن بیشتر آشنا شویم.
خبرگزاری تسنیم بخش‌هایی از سخنان آیت‌الله‌العظمی محمدتقی بهجت رحمه‌الله علیه را مورد بازخوانی قرار داده تا اثرات و اهمیت والای شب قدر، مورد توجه دوباره مردم قرار بگیرد. لازم به توضیح است که سخنان این عالم بزرگوار و حکیم به تائید دفتر آن عالم جلیل‌القدر رسیده است.
شب بیست و سوم ماه رمضان شب قدر است
بسیاری از بزرگان شب‌های ماه رمضان را بیدار می‌ماندند و نمی‌خوابیدند، هرچند نزد ما تقریباً واضح است که شب بیست و سوم ماه رمضان، شب قدر است. ولی اول ماه باید قدری دقت شود که اول ماه دقیقاً تشخیص داده شود.
مرحوم آقای طباطبایی (علامه سید محمدحسین طباطبایی رحمةالله) هم همین‌طور بود و شب‌های ماه رمضان بیدار بود. در کربلا هم بوده‌اند کسانی که شب‌های رمضان نمی‌خوابیدند، حتی از بعضی‌ها نقل می‌کردند که قعده (جلسه گفت‌وگو و شب‌نشینی) می‌گرفتند و صحبت می‌کردند تا خوابشان نبرد.
چگونه دعا کنیم که مستجاب شود؟
استجابت دعا شرطش توبه است. اگر شرایط دعا جمع باشد، استجابت دعا حتمى خواهد بود. البته استجابت به این معنا نیست که تا دعا کردیم فوراً نتیجه‌اش را ببینیم، بلکه گاهى استجابت بعد از دعاى خاص خالص و مُخلَص می‌شود که جزو اخیرِ علّت تامّه است. ما باید دعا کنیم تا توفیق حال دعا را پیدا کنیم.
جهت دعا این امور لازم است:
1. ثنا و تعظیم و تمجید ساحت مقدس حضرت حق تبارک و تعالى؛
2. اقرار به گناهان و اظهار ندامت از آن، که تقریباً به منزله توبه یا ملازم آن است؛
3. صلوات بر محمد و آل محمد علیهم السلام، که وسیله و واسطه فیض هستند؛
4. بکا و گریه، و اگر نشد تباکى، ولو خیلى مختصر.
و بعد از این‌ها درخواست حاجت که در این صورت، برآورده شدن حاجت برو برگرد ندارد. البته اگر این مطالب در سجده باشد، مناسب‌تر است و تأثیر بکا در این میان به جایى می‌رسد که در عمل ام داوود و نیز در قنوت وتر آمده: «فَإِنَّ ذلِکَ عَلامَةُ الْإجابَةِ؛ این نشانه مستجاب شدن است.» یعنى راه تکوینى به خدا و ارتباط با غیب است، البته براى کسى که این مطالب را باور کند.
راه خلاص از گرفتاری‌ها منحصر است به دعا کردن در خَلَوات براى فرج ولی‌عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف. نه دعاى همیشگى و لقلقه زبان و صِرف گفتن «عَجِّلْ فَرَجَهُ»، بلکه دعاى با خلوص و صدق نیت و همراه با توبه. ما خود را از اطرافیان و دوستان آن حضرت می‌دانیم؛ ولى در این امر، یعنى دعا براى تعجیل ظهور او مسامحه می‌کنیم!
ما برای اوقات خواب خود افسوس می‌خوریم که چرا برای نماز شب بیدار نمی‌شویم. در صورتی که اوقات بیداری را به غفلت می‌گذرانیم! زیرا اگر در بیداری به توجه و بندگی مشغول بودیم، توفیق بیداری شب را نیز برای تهجد و خواندن نافله شب و تلاوت قرآن پیدا می‌کردیم.
پیامدهای مسامحه در استهلال
در اثر اهمال در رؤیت ماه، چه خیراتی از ما فوت می‌شود و چه محرومیت‌ها که نصیب ما می‌گردد! نظیر شب قدر و شب نیمه شعبان و ... و نیز چه اعمال مخصوصه‌ای از این شب‌ها که از دست می‌رود. بی‌خود نبود که فرمود: «لا وَفقَکمُ اللهُ لِفِطر وَ لا أضحی؛ خداوند شما را به دو عید فطر و قربان موفق نگرداند!»
در استهلال بعضی از ماه‌ها بسیار مسامحه می‌شود. اگر اهمیت داده می‌شد، در خیلی از موارد استهلال ماه‌های سابق برای ماه‌های بعد به درد می‌خورد.
(از امام صادق علیه‌السلام نقل است که فرمودند: «لَمَّا قُتِلَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ علیه‌السلام أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَلَکاً فَنَادَى أَیَّتُهَا الْأُمَّةُ الظَّالِمَةُ الْقَاتِلَةُ عِتْرَةَ نَبِیِّهَا لَا وَفَّقَکُمُ اللَّهُ تَعَالَى لِصَوْمٍ و لا اضحی؛ همین که امام حسین علیه السلام به شهادت رسید، خداوند متعال امر کرد فرشته‌ای در آسمان ندا دهد ای امت ظالم و قاتل عترت نبی خدا، خداوند شما را به دو عید فطر و قربان موفق نگرداند!» من لایحضره الفقیه، جلد2، صفحه89)
آیت‌الله بهجت قدس سره در جای دیگری می‌فرماید: راه احتیاط برای شیعیان باز است، ولی با احتیاط فطر و اضحی درست نمی‌شود.
