آمریکا: تضمین نمی‌دهیم دوباره از برجام خارج نشویم
به نوشته پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه امریکا یک مقام ارشد امریکایی بامداد پنج شنبه در نشستی خبری آنلاین در پاسخ به سؤالی درباره احتمال تضمین واشنگتن درخصوص پایبند ماندن به توافق هسته‌ای با ایران تصریح کرد: «روشن است که هیچ ضمانتی وجود ندارد (امریکا مجدداً از برجام خارج نشود) و حق هر طرف است که به عضویت خود در برجام ادامه دهد یا نه.»
این مقام وزارت خارجه امریکا همچنین اعلام کرد تحریم‌ها به سه دسته تفکیک شده‌اند. تحریم‌هایی که قابل رفع هستند، تحریم‌هایی که قابل رفع نیستند و تحریم‌هایی که پیچیده‌اند و نیازمند مذاکره هستند.
وی تصریح کرد: «ما به دنبال آن هستیم که تفاهم‌های طولانی‌تر، قوی‌تر و گسترده‌تر با ایران (در موضوع برجام) داشته باشیم.»
این مقام دستگاه سیاست خارجی دولت بایدن افزود: «ما تحریم‌ها را برمی‌داریم و نقش خود را ایفا می‌کنیم. ما به تعهدات‌مان عمل می‌کنیم. مسئله قضاوت درمورد اینکه آیا تحریم‌ها را برداشته‌ایم وجود ندارد. ما تحریم‌ها را برمی‌داریم و اگر ایران باور داشته باشد تقاضایش برآورده نشده و از توافق خارج شود ما نیز از توافق خارج می‌شویم. ماهیت این تفاهمات همین است، ولی ما همانند سال ۲۰۱۶ تحریم‌ها را برمی‌داریم و باور داریم این چیزی است که برجام نیاز دارد.»
مقام ارشد وزارت امور خارجه امریکا افزود: «این یک تفاهم سیاسی است که در زمان انعقاد برجام هم روشن بود که حق مستقل هر کدام از مشارکت‌کنندگان است که تصمیم بگیرند می‌خواهند همچنان عضوی از آن باشند یا خیر.»
او در ادامه مدعی شد: «اگر دولت بایدن به درک مشترکی با ایران و دیگر اعضای ۱+۵ برسد و تصمیم بگیرد به برجام برگردد، با حسن‌نیت خواهد بود و بدون دلیل از آن خارج نخواهد شد. اما چیزی تحت عنوان تضمین وجود نخواهد داشت.»
به این ترتیب این سخنان نشان می‌دهد که امریکا تنها در خصوص تحریم‌هایی بحث خواهد کرد که پیش از برجام مطرح بود که طبعاً باید رفع شوند، اما دولت بایدن می‌خواهد به شکل دیگری آن تحریم‌ها را حفظ کند چراکه دولت ترامپ تحریم‌های برجامی را مجدداً نامگذاری (برچسب‌گذاری) وعملاً آن‌ها را به اشکال مختلف بازتولید کرده بود و در واقع دولت قبلی یک نوع تحریم به شکل‌ها و با اسم‌های مختلف اعمال می‌کرد به این هدف که هنگام مذاکره یک چیز را چند باره به طرف ایرانی بفروشد.
مقام بلندپایه وزارت خارجه امریکا با رد مکرر رفع همه تحریم‌ها قبل از شروع اقدامات ایران برای بازگشت ایران به برجام گفت: در خصوص ترتیب‌بندی، بحث زیادی نشده، چون ما هنوز در مرحله تشریح مشخص کردن گام‌هایی هستیم که هر طرف باید بردارد. در خصوص توالی وارد بحث نشده‌ایم. اما آنچه می‌توانیم بگوییم این است که آن توالی که امریکا همه اقدامات را پیش از آنکه ایران کاری انجام دهد صورت دهد، قابل قبول نیست. این را برای ایران روشن ساخته‌ایم. فراتر از آن، ما برای ترتیب‌بندی‌های مختلفی که منافع ما را تأمین کنند آمادگی داریم. این ترتیب‌بندی شامل مواردی می‌شود که هر دو طرف به پایبندی کامل درآیند و نه اینکه ما قبل ایران به‌طور کامل پایبند شویم.
وی تأکید کرد: اگر موضع ایران این باشد که اول امریکا باید همه تحریم‌ها را بردارد و بعد ایران آن را راستی‌آزمایی کند تا بعد ایران هم به تعهداتش برگردد، ما چنین چیزی را نمی‌پذیریم. تکرار می‌کنم ما این فرایندی را که اول امریکا همه تحریم‌ها را لغو کند، قبل از اینکه ایران کاری انجام دهد، نمی‌پذیریم.
ایران گام به گام را پذیرفت؟!
وی با ادعای اینکه ایران ایده رفع گام به گام تحریم‌ها را پذیرفته است، گفت: چند هفته پیش ایران برای برداشتن اولین گام‌هایی که دو طرف باید بردارند، ابراز تمایل کرد. وی افزود: بحث‌هایی که الان در جریان است در مورد این است که امریکا باید چه اقداماتی برای بازگشت به تعهدات برجامی انجام دهد و ایران هم چه باید بکند تا به برجام برگردد.
این مسئول امریکایی بدون ارائه توضیح بیشتر در مورد رفع مرحله‌ای تحریم‌ها که قرار است از هفته آینده در کارگروه جدید وین مورد بحث قرار گیرد گفت: تمرکز مباحث در مورد اقدامات مرحله‌ای، تعریف گام‌هایی است که دو طرف باید بردارند. وی برای چندمین بار تأکید کرد قطعاً برای ما غیر قابل قبول است که امریکا نخست تحریم‌ها را بردارد و سپس ایران به تعهدات خود برگردد. این مقام امریکایی همچنین بی‌پرده از مقاصد انتخاباتی این دور از مذاکرات سخن گفت: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران تفاهماتی فنی دارند. همچنین انتخابات ایران [نزدیک]است و به همین دلیل صاحب‌نظران از تاریخ رسیدن به توافق تا میانه ماه می‌صحبت می‌کنند. رسیدن به توافق تا آن زمان را رد نمی‌کنم. امید ما این است که در اسرع وقت به آن دست یابیم و با نهایت سرعتی که بتوانیم پیش می‌رویم.»
این دیپلمات ارشد امریکایی درباره مدت زمان لازم برای برداشتن تحریم‌ها گفت: «مدت زمان زیادی طول نخواهد کشید، ولی نمی‌خواهم وارد جزئیات شوم، زیرا مسئله پیچیده‌ای است، اما فکر نمی‌کنیم بسیار زمان‌بر باشد. زمانی که در این خصوص تصمیم بگیریم، اجرای آن نسبتاً سریع خواهد بود.»
او در پاسخ به سؤالی درباره آزادسازی حدود ۳۰ میلیون دلار دارایی بلوکه‌شده ایران توسط کره‌جنوبی گفت: «ما در این مورد اقدامی نکرده‌ایم. در این مورد به‌طور جسته و گریخته گزارش‌هایی را می‌بینیم، اما درمورد این دارایی‌ها هیچ‌گونه اقدامی انجام نشده است.»
وی همچنین با اشاره به نقش سیاست فشار حداکثری بر افرایش تنش‌ها در منطقه گفت: «همبستگی مستقیمی میان برداشته شدن تحریم‌ها و رفتار ایران در منطقه وجود ندارد و همچنین تحریم‌ها علیه حزب‌الله و دیگر سازمان‌های نظیر آن و توان حمایت از آن‌ها پابرجا خواهند ماند.» در نشست روز سه شنبه کمیسیون مشترک برجام، «سید عباس عراقچی» معاون وزیر خارجه و رئیس هیئت ایرانی ضمن تأکید مجدد بر اصول و مواضع ایران در ارتباط با برجام و مسیری که باید طی شود، روند کنونی گفتگو‌ها را به‌رغم دشواری‌ها و چالش‌های موجود رو به جلو ارزیابی کرد. با این حال یک مقام امریکایی به سایت خبری آکسیوس گفته است که پیشرفت‌هایی در وین حاصل شد، اما برای تغییر چشمگیر تصویر یک هفته پیش کافی نبود.
تصمیم تازه نتانیاهو برای شکست مذاکرات
«آکسیوس» همچنین در گزارشی دیگر نوشت: بنیامین نتانیاهو (نخست‌وزیر اسرائیل) به هئیتی دستور داده برای انجام مذاکراتی راهبردی بر سر ایران و در مخالفت با بازگشت امریکا به توافق هسته‌ای عازم واشنگتن شوند، طرف اسرائیلی از پرداختن به محتوای این مذاکرات خودداری کرده است. اکسیوس درادامه نوشت: این رفتار و موضع دولت نتانیاهو دقیقاً همان رفتاری است که یک سال پیش از اعلام و حصول توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ میلادی صورت گرفت که این موضوع در آن زمان منجر به تیرگی روابط بین اسرائیل و دولت وقت باراک اوباما شد.
این گزارش می‌افزاید:برخی خبر‌ها حاکی از آن است که مقامات ارشد امنیت ملی اسرائیل (رژیم صهیونیستی) هفته آینده برای گفتگو بر سر ایران به واشنگتن اعزام خواهند شد، این هئیت شامل مئیر بن شبات مشاور امنیت ملی، آویو کوخاوی رئیس ستاد مشترک، امیر هایمان رئیس اطلاعات ارتش اسرائیل و یوسی کوهن رئیس موساد است. آکسیوس در ادامه گزارش داد: نتانیاهو روز پنج شنبه با «بنی گانتس» وزیر جنگ و «گابی اشکنازی» وزیرخارجه اسرائیل درباره سیاست‌هایی که باید در واشنگتن توسط هیئت اعزامی مطرح شود، به مذاکره پرداخت. به نوشته این پایگاه خبری در پایان این گفتگو تأکید شد که بازگشت تمامی طرف‌ها به توافق هسته ای، اسرائیل را با خطر مواجه خواهد ساخت. نتانیاهو در جریان مذاکرات روز گذشته تأکید کرد که اسرائیل یکی از طرف‌های درگیر در مذاکرات وین نیست و در نتیجه این توافق را به هر حال قبول نخواهد کرد. همچنین وب‌سایت روزنامه صهیونیستی هاآرتص گزارش داد، انتظار می‌رود آویو کوخاوی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل که قرار است هفته آینده با مقامات ارشد پنتاگون دیدار کند دو خواسته مهم تل‌آویو در رابطه با توافق هسته‌ای (برجام) مطرح کند. بر اساس این گزارش ملاحظه اول در رابطه با «بند غروب» برجام است که بر اساس آن محدودیت‌های برنامه هسته‌ای ایران طی در یک دهه پایان می‌یابد.
خواسته دوم یا پیشنهاد اصلاحی دیگر شامل افزایش نظارت بین‌المللی و کنترل بر تحقیق و توسعه ایران و غنی‌سازی اورانیوم می‌شود.
